Lumbaal kanaalstenose
Tussen de wervels van de wervelkolom bevinden zich de tussenwervelschijven, die fungeren als schokdempers, en de gewrichten die de bewegingen tussen elk segment mogelijk maken in flexie, extensie en rotatie. In het midden van deze structuren loopt het ruggenmerg door het lumbaal kanaal en verdeelt zenuwwortels aan beide zijden, op elk niveau, die tussen de wervels uitkomen. Naarmate men ouder wordt, slinkt het kraakbeen en vallen de schijven geleidelijk in.
1) Het begrijpen van Lumbaal Kanaalstenose

De lumbale regio van de wervelkolom bestaat uit 5 wervels. Tussen deze wervels bevinden zich tussenwervelschijven aan de voorkant die fungeren als schokdempers, en gewrichten aan de achterkant die de bewegingen tussen elk segment mogelijk maken in flexie, extensie en rotatie.
In het midden hiervan loopt het ruggenmerg door het lumbale kanaal en verdeelt zenuwwortels aan beide zijden, op elk niveau, die tussen de wervels uitkomen.
Met de leeftijd wordt het kraakbeen dunner en vallen de schijven geleidelijk in. De degeneratie van de gewrichten leidt ook tot verdikking van het bot en ligamenten, met name van de gele ligamenten, die het kanaal aan de achterkant sluiten.
Al deze veranderingen kunnen geleidelijk de intra-kanalenruimte verkleinen, wat leidt tot compressie van de zenuwstructuren. Dit kan vervolgens pijn en sensorische en/of motorische stoornissen in de rug en/of de onderste ledematen veroorzaken.
2) Lumbaal Kanaalstenose of een smal lumbale kanaal?
Deze pathologie is degeneratief. Dit betekent dat het meestal voorkomt bij oudere personen, vaak na 50 jaar.
Het wordt onderscheiden van het zogenaamde “smalle lumbale kanaal”, dat aangeboren is en al gediagnosticeerd en symptomatisch is bij jonge mensen. Bij oudere mensen spreekt men eerder van een “verkleind” lumbale kanaal.
In de praktijk is de lumbale kanaalstenose, wanneer deze wordt gediagnosticeerd bij oudere volwassenen, vaak het resultaat van een combinatie van beide pathologieën: het aangeboren smalle kanaal wordt verergerd door de degeneratie van de structuren.
3) Wat zijn de symptomen van Lumbaal Kanaalstenose?
Lumbaal kanaalstenose manifesteert zich meestal door:
- Pijn in de rug en/of de onderste ledematen, meestal tijdens het lopen of langdurig staan
- Verminderde of verloren gevoeligheid in één of beide onderste ledematen
- Motorische stoornissen of zelfs verlamming in het onderste lidmaat
- Uro-genitale stoornissen
Let op: een symptomatologie die de laatste twee punten omvat, vertegenwoordigt een chirurgische noodsituatie.
4) Hoe diagnoseer je Lumbaal Kanaalstenose?
De diagnose van deze pathologie is gebaseerd op de combinatie van het ondervragen van de patiënt, het klinisch onderzoek door een zorgverlener, en medische beeldvorming.
Hoewel röntgenfoto’s soms beperkingen vertonen bij de analyse, zijn CT-scans of MRI vaak veelzeggend. Een EMG kan gevraagd worden om neurologische tekortkomingen te bevestigen.
5) Is het ernstig?
Het hangt allemaal af van de stadia van de ziekte. In de vroege stadia kan lumbale kanaalstenose asymptomatisch zijn. Het is echter belangrijk te begrijpen dat zonder behandeling de symptomen meestal geleidelijk verergeren, wat op lange termijn kan leiden tot grote stoornissen en verlies van autonomie.
Neurologische complicaties komen minder vaak voor, maar ze bestaan en moeten snel chirurgisch worden behandeld.
Als je symptomen ervaart die vergelijkbaar zijn met die hierboven beschreven, is het belangrijk om een arts te raadplegen om de ernst van de laesie en de bijbehorende behandelingskeuze te bepalen.
6) Is chirurgie verplicht?
Lumbaal kanaalstenose reageert meestal goed op medische en fysiotherapeutische behandelingen.
Chirurgie zal daarom niet als eerste optie worden overwogen en pas worden voorgesteld als je symptomen niet significant verbeteren met conservatieve behandelingen of als de pijn ondraaglijk wordt en niet kan worden verlicht met pijnstillers.
Chirurgie is echter noodzakelijk als je zenuwschade hebt, zoals zwakte of verlies van gevoel in je benen of uro-genitale stoornissen.
7) Hoe verloopt de revalidatie?
De initiële behandeling bestaat uit medische hulp (pijnstillers, ontstekingsremmers), rust en fysiotherapie. Deze zal zich richten op verschillende punten:
- Herstel van gewrichtsmobiliteit
- Progressieve algemene en specifieke spierversterking
- Verbetering van motorisch controle
- Educatie van de patiënt over de pathologie en de potentiële risico’s
In het geval van een chirurgische ingreep begint de fysiotherapie na enkele weken en zal de terugkeer naar fysieke activiteit na enkele maanden postoperatief worden overwogen.
8) Wat kan ik doen om het proces te versnellen? Wat moet ik vermijden?
Om het genezingsproces van lumbale kanaalstenose te versnellen, is het belangrijk de aanbevelingen van de zorgverleners met wie je samenwerkt zo goed mogelijk op te volgen.
Luiheid of, aan de andere kant, overmatige ijver zullen je vijanden zijn.
Daarentegen zullen discipline, consistentie, doorzettingsvermogen en een positieve, gemotiveerde houding je helpen om zo snel mogelijk in topvorm terug te keren!