Schouderinstabiliteit
Schouderinstabiliteit is een aandoening die meestal optreedt na een schouderluxatie of herhaalde (sub)luxaties. Dit houdt in dat het contact tussen de kop van de humerus en de glenoid verloren gaat.
1) Begrijpen van schouderinstabiliteit
Het schoudergewricht bestaat uit 3 botten: het sleutelbeen, het schouderblad (scapula) en de humerus. De mobiliteit en stabiliteit worden verzekerd door een complex van spieren, pezen en ligamenten.

2) Wat is schouderinstabiliteit? Welke letselmechanismen zijn er?
Schouderinstabiliteit is een aandoening die meestal optreedt na een schouderluxatie of herhaalde (sub)luxaties. Dit houdt in dat het contact tussen de kop van de humerus en de glenoïd verloren gaat.
Dit soort incident veroorzaakt rek of zelfs scheur van bepaalde ligamenten, wat leidt tot een chronische fragiliteit en instabiliteit van de schouder. De situatie kan snel verergeren in een vicieuze cirkel:
- Hoe meer episodes van (sub)luxatie, hoe instabieler het gewricht en hoe meer schade aan de structuren.
- Hoe instabieler de schouder, hoe groter het risico op luxatie, soms bij alledaagse bewegingen.
Hoe jonger het eerste luxatie-incident optreedt, hoe groter het risico op herhaling.
De letselmechanismen kunnen divers zijn, maar zijn meestal gerelateerd aan een eerste trauma:
- Instabiliteit/laxiteit van ligamenten
- Plotselinge krachtige armbeweging
- Hevig direct trauma
In andere gevallen kunnen herhaalde microtrauma’s instabiliteit veroorzaken zonder duidelijke luxatie.
Deze aandoening treft voornamelijk jonge en actieve patiënten, vooral vrouwen (hogere ligamentlaxiteit). De eerste luxatie-episodes komen meestal voor tijdens sportactiviteiten.
3) Schouderinstabiliteit: Welke symptomen?
Veelvoorkomende klachten bij schouderinstabiliteit zijn:
- Hevige pijn en hinder in het dagelijks leven
- Gevoel van instabiliteit of wegschieten van de schouder
- Stijfheid van het gewricht
- Gewrichtsblokkades
- Kraakgeluiden
4) Schouderinstabiliteit: Is het ernstig?
Schouderinstabiliteit is relatief frequent bij jonge sporters, vooral in sporten met krachtige armbewegingen (handbal, volleybal, tennis, …). Hoe eerder de diagnose wordt gesteld, hoe beter het herstel.
De ernst van pijn en verlies van functie verschilt echter per geval.
5) Is een operatie noodzakelijk?
Chirurgie is nodig bij een klein percentage van deze gevallen en mag nooit de eerste behandelingsoptie zijn.
Het is voorbehouden aan patiënten bij wie fysiotherapie en medicamenteuze behandelingen geen resultaat hebben opgeleverd. Het doel is de schouder te stabiliseren, herhaalde luxaties te voorkomen en het hervatten van activiteiten mogelijk te maken, terwijl mogelijke complicaties door progressieve gewrichtsschade worden beperkt.
6) Hoe verloopt de revalidatie?
De fysiotherapeutische behandeling richt zich op:
- Patiëntvoorlichting over de aandoening en adviezen om recidieven/complicaties te voorkomen
- Herstel van normale bewegingsvrijheid
- Geleidelijke herbelastingen van het gewricht
- Globale en specifieke versterking van schouder- en rugspieren (kracht, neuromusculaire controle, stabiliteit, …)
- Re-athletisering en terugkeer naar sportbewegingen (inclusief technische correcties indien nodig)
7) Zal ik mijn vroegere prestatieniveau terugkrijgen?
Bij goede opvolging van deze aandoening kunt u meestal terugkeren naar uw optimale prestatieniveau. Zorg er wel voor dat episodes van luxatie niet blijven optreden, anders kan het herstel minder gunstig zijn.
8) Kan ik blijven trainen?
Bij een episode van subluxatie is rust van de sportactiviteit meestal noodzakelijk om verergering van de letsels te voorkomen.
Raadpleeg een professional om een veilig plan op te stellen voor geleidelijke terugkeer naar sport.
9) Wat kan ik doen om het herstel te versnellen?
Om het herstel van schouderinstabiliteit te versnellen, volg strikt de adviezen van uw behandelend medisch team.
Luiheid of overinspanning zijn uw vijanden. Discipline, doorzettingsvermogen en een positieve, gemotiveerde houding helpen u sneller volledig te herstellen.