Voorste kruisband (VKB)
De voorste kruisband (VKB) bevindt zich in het midden van het kniegewricht. Vanaf het onderste uiteinde van het femur loopt ze diagonaal door het gewricht en hecht zich aan het bovenste deel van het scheenbeen (tibia).
1) Wat is een voorste kruisbandruptuur?
Een ruptuur van de voorste kruisband (VKB) is een van de meest voorkomende knieblessures bij sporters. Het treft 0,3 personen per 1000.
In de knie-anatomie bevindt de voorste kruisband (VKB) zich in het midden van het gewricht. Vanaf het onderste uiteinde van het femur loopt ze diagonaal door het gewricht en hecht zich aan het bovenste deel van het scheenbeen (tibia).
Men spreekt van een “kruisband” omdat de VKB een andere band kruist, de achterste kruisband (AKB). Beide banden spelen een belangrijke rol in de stabiliteit van de knie (antero-posterieure translatie en rotatie).
2) Wat houdt een VKB-letsel in en wat zijn de letselmechanismen?
Het wordt geschat dat elk jaar meer dan 2 miljoen VKB’s worden beschadigd. Bij vrouwelijke atleten is de incidentie 3,5%, bij mannelijke atleten 2%.
Bij een trauma kan de band scheuren of volledig ruptureren. Dit letsel kan geïsoleerd zijn of gecombineerd met schade aan andere structuren van de knie (menisci, collaterale ligamenten, …), wat leidt tot functiestoornissen van de knie.
De meerderheid van VKB-letsel is traumatisch van aard. Het kan gaan om direct trauma, zoals een directe klap, maar vaker om indirect trauma. Het meest voorkomende mechanisme is een torsiebeweging van de knie terwijl de voet op de grond blijft staan.
Dergelijke trauma’s ontstaan meestal:
- Bij het landen van een sprong
- Tijdens een plotselinge richtingsverandering
- Tijdens een draaibeweging (pivot)
3) Voorste kruisbandruptuur: Is het ernstig?
Bij een VKB-ruptuur kunnen enkele uren na het trauma verschillende symptomen optreden:
- Pijn
- Zwelling
- Instabiliteit
- Beperkte gewrichtsbeweging
- Tijdelijke blokkade van de knie
Enkele dagen tot weken later neemt de pijn vaak af, waardoor de patiënt enige autonomie terugkrijgt. De knie blijft echter instabiel, wat een gevoel van ongemak kan veroorzaken.
Klinisch onderzoek en medische beeldvorming (MRI) helpen de ernst van het letsel te bepalen en eventuele bijkomende letsels te identificeren, wat het herstel en de behandelingskeuze beïnvloedt.
4) Is chirurgie verplicht na een VKB-ruptuur?
Afhankelijk van het klinische beeld kan chirurgie worden voorgesteld. Dit is vooral effectief bij complexe en/of gecombineerde letsels.
Chirurgie wordt vooral aangeraden bij jonge en actieve sporters, met name bij sporten die snelle richtingsveranderingen en pivotbewegingen omvatten.
De ingreep verbetert de stabiliteit van de knie en vermindert het risico op toekomstige complicaties door instabiliteit (artrose, meniscusletsel, …).
Conservatieve behandeling kan echter worden voorgesteld bij patiënten met een lager sportief doel of een lager activiteitsniveau.
5) Hoe verloopt de revalidatie?
Conservatieve en postoperatieve behandelingen overlappen veel. Het verschil zit vooral in de eerste dagen na een eventuele operatie.
Bij naleving van het genezingsproces richt de revalidatie zich op:
- Herstel van normale gewrichtsbewegingen
- Geleidelijke belasting van het gewricht
- Herstel van een correct looppatroon
- Algemene spierversterking (kracht, neuromusculaire controle, stabiliteit, …)
- Hertraining en terugkeer naar sportbewegingen
De revalidatie van de VKB volgt een evolutie gebaseerd op vaardigheidstests en tijdcriteria om de genezing en ligamentisatie van de graft te respecteren.
6) Kan ik blijven trainen?
In eerste instantie is sportstop meestal noodzakelijk om verergering van het letsel te voorkomen.
Overleg met een professional helpt bij het opstellen van een plan voor een veilige terugkeer naar sportactiviteiten.
Afhankelijk van het diagnosebeeld wordt een plan opgesteld om geleidelijk weer te trainen.
7) Zal ik mijn niveau van voor het letsel terugkrijgen?
Bij naleving van de aanbevelingen van chirurg en therapeut zal men in enkele maanden waarschijnlijk het oorspronkelijke niveau bereiken. Het is echter belangrijk om zowel de knie als de benen in het algemeen te versterken om herhaling te voorkomen.
8) Wat kan ik doen om het herstel te versnellen?
Om het herstel te versnellen, volg strikt de aanbevelingen van de zorgprofessionals. Luiheid of overijver zijn uw vijanden.
Discipline, toewijding, doorzettingsvermogen en een positieve, gemotiveerde instelling helpen u zo snel mogelijk volledig te herstellen.