Adhésieve capsulitis
De bevroren schouder is een ontsteking van het gewrichtskapsel. Dit kapsel trekt zich geleidelijk samen en wordt dikker. Vanwege de symptomen wordt het ook wel “frozen shoulder” genoemd.
1. De bevroren schouder begrijpen
Het schoudergebied (scapulo-humerale regio) bestaat uit 3 botten: het sleutelbeen, het schouderblad (scapula) en de opperarm (humerus). De mobiliteit wordt verzekerd door een complex van spieren, pezen en ligamenten. De stabiliteit en bewegingscontrole hangen dus sterk af van de omliggende zachte weefsels.
Een van deze structuren is het gewrichtskapsel. Voor een efficiënte beweging van de verschillende structuren is optimale smering van de oppervlakken noodzakelijk.
Dit verbetert het glijden, beperkt wrijving, oververhitting en slijtage. Deze smeervloeistof, het synoviale vocht, wordt door het gewrichtskapsel geproduceerd en in het gewricht gehouden.
2. Wat is een bevroren schouder?
Bevroren schouder (capsulitis adhesiva) is een ontsteking van het gewrichtskapsel. Dit kapsel trekt zich geleidelijk samen en wordt dikker. Vanwege de symptomen wordt het ook wel “frozen shoulder” genoemd en kent het twee belangrijkste symptomen:
- Pijn
- Stijfheid, wat leidt tot een progressief verlies van schoudermobiliteit
De oorzaken van deze aandoening zijn nog niet volledig bekend, maar verschillende factoren lijken de kans te vergroten:
- Geslacht: vrouwen van 45 tot 65 jaar ontwikkelen vaker een bevroren schouder (70% prevalentie)
- Een schoudertrauma met daaropvolgende immobilisatie
- Calcificerende tendinopathie
- Emotionele of psychologische stress kan de trigger zijn
- Depressie
- Diabetes
- Schommelingen of aandoeningen van de schildklier
- Medicijngebruik (bijv. barbituraten)
Het is ook mogelijk dat, als één schouder wordt aangetast, later ook de andere schouder klachten ontwikkelt.
3. Hoe ontwikkelt een bevroren schouder zich?
Over het algemeen verloopt de bevroren schouder in drie fasen, die in duur kunnen variëren:
- Fase 1: 1-4 maanden, gekenmerkt door hevige pijn die uitstraalt van de schouder naar de elleboog, aanwezig in rust en bij eenvoudige bewegingen, vooral ’s avonds en ’s nachts.
- Fase 2: 3-12 maanden, met stijfheid van de schouder en aanzienlijk beperkt bewegingsbereik. De pijn neemt af en wordt intermitterend.
- Fase 3: herstel, 6 maanden tot 2 jaar, pijn neemt af en bewegingsbereik keert geleidelijk terug naar normaal.
4. Bevroren schouder: is het ernstig?
Het is een serieuze aandoening die professionele opvolging vereist. Hoewel het prognose gunstig is, kunnen herstel en revalidatie lang duren. De diagnose wordt voornamelijk gesteld via klinisch onderzoek. Medische beeldvorming biedt weinig aanvullende informatie; röntgenfoto’s zijn meestal normaal.
5. Is chirurgie een optie?
Chirurgie wordt meestal vermeden en is uitzonderlijk. Operaties kunnen een nieuw trauma veroorzaken en de situatie verergeren. In sommige gevallen kan arthroscopie nuttig zijn om het kapsel gedeeltelijk te bevrijden bij blijvende beperkingen.
6. Hoe verloopt revalidatie bij een bevroren schouder?
Vroege behandeling (medisch en fysiotherapeutisch) kan het herstel aanzienlijk versnellen en complicaties verminderen. Behandeling start volgens de fasen van de aandoening om de symptomen niet te verergeren.
De revalidatie richt zich op:
- Pijnmanagement
- Patiënteneducatie
- Geleidelijk herstel van gewrichtsbewegingen
- Algemene en specifieke spierversterking (kracht, neuromusculaire controle, stabiliteit)
- Geleidelijke belasting van het gewricht
7. Wat kan ik doen om het herstel te versnellen?
Volg strikt de adviezen van medische professionals. Luiheid of overijverigheid zijn beide nadelig. Discipline, doorzettingsvermogen en een positieve instelling helpen om zo snel mogelijk volledig te herstellen.